تیغه دکتر بلید (Doctor Blade) یکی از اجزای کلیدی در بسیاری از فرایندهای صنعتی، به‌ویژه در صنایع چاپ، پوشش دهی و تولید فیلم های نازک است. این تیغه، نقشی حیاتی در کنترل ضخامت لایه‌ی ماده‌ی اعمال شده بر سطح زیرین دارد و به‌همین دلیل، انتخاب درست آن می‌تواند کیفیت نهایی محصول را به‌طور چشمگیری تحت تأثیر قرار دهد.
تیغه دکتر بلید چیست؟
تیغه دکتر بلید یک نوار باریک و انعطاف پذیر از جنس فلز یا مواد کامپوزیتی است که وظیفه‌ی آن، کنترل یا حذف لایه اضافی از یک ماده (مثلاً جوهر، رنگ یا روکش) بر روی سطحی در حال حرکت است. این تیغه ها با دقت بالا ساخته می‌شوند و نقش کلیدی در کیفیت و یکنواختی فرآیند دارند.
جنس تیغه دکتر بلید
نوع ماده‌ی سازنده تیغه به نوع کاربرد آن بستگی دارد. برخی از رایج‌ترین جنس‌های تیغه فولاد فنر، استنلس استیل، پلاستیک یا پلیمرهای مهندسی (مانند پلی‌یورتان، نایلون، PTFE)، کربن و فیبر کربنی می‌باشند.
کاربرد تیغه دکتر بلید
تیغه دکتر بلید در صنایع مختلفی به‌کار می‌رود. برخی از کاربردهای مهم آن عبارتند از:
صنعت چاپ (Printing): برای کنترل مقدار جوهر روی کلیشه یا سیلندر در چاپ فلکسو و هلیوگراور.
پوشش‌دهی (Coating): اعمال لایه های نازک روی کاغذ، فیلم پلاستیکی، فویل‌های فلزی و منسوجات.
باتری‌سازی: در ساخت الکترودهای باتری لیتیوم یونی برای یکنواخت سازی لایه‌ی مواد فعال روی فویل های فلزی.
تولید فیلم و ورق: در فرایندهایی مانند Tape Casting یا Slot Die Coating.
مزایا و اهمیت تیغه دکتر بلید
تیغه دکتر بلید با دقت بالایی که در یکنواخت سازی و کنترل ضخامت لایه های پوششی دارد، نقش مهمی در افزایش کیفیت سطح نهایی محصولات ایفا می‌کند. این تیغه باعث کاهش مصرف مواد اولیه، جلوگیری از هدررفت، و بهبود سرعت تولید می‌شود. همچنین با سازگاری بالا با انواع مواد و ماشین آلات صنعتی، انتخاب مناسبی برای فرایند های چاپ، پوشش دهی و تولید تخصصی است.
دوام بالا، نگهداری آسان و قابلیت استفاده در سیستم‌های خودکار، از دیگر مزایای آن محسوب می‌شود.
ساختار و طراحی
طراحی تیغه دکتر بلید به نحوی است که در عین نازکی، از دقت و استحکام بالایی برخوردار باشد. لبه‌ی تیغه اغلب به صورت:
- تیز (Knife edge) برای پوشش‌های بسیار نازک
- صاف (Square edge) برای پوشش‌های ضخیم‌تر
- دایره‌ای (Rounded edge) برای کاربردهای ملایم‌تر یا مواد چسبنده
تولید این تیغه‌ها با فناوری‌های پیشرفته‌ای انجام می‌شود تا هم‌ترازی و یکنواختی لبه به‌دقت حفظ شود.
نکات فنی مهم در انتخاب تیغه
زاویه نصب تیغه: معمولاً زاویه بین ۳۰ تا ۶۰ درجه تنظیم می‌شود؛ زاویه بر ضخامت لایه و فشار تماس تأثیر دارد.
فشار تماس: باید به‌اندازه‌ای باشد که لایه‌ی اضافی را حذف کند بدون آنکه سطح زیرین آسیب ببیند.
جنس و سایش تیغه: بسته به مواد کار، باید تیغه‌ای انتخاب شود که به‌راحتی سایش نیابد و طول عمر بالا داشته باشد.
ضخامت و انعطاف‌پذیری: تیغه باید به‌اندازه کافی نازک و منعطف باشد تا بتواند به خوبی سطح را دنبال کند، ولی در عین حال دچار خم‌شدگی غیرقابل‌کنترل نشود.
قیمت
قیمت تیغه دکتر بلید بسته به عوامل مختلفی مانند جنس تیغه (فولادی، استنلس استیل، پلیمری و ...)، ضخامت و عرض آن، نوع لبه (تیز، صاف، گرد)، برند تولیدکننده و کشور سازنده متفاوت است.
برای اطلاع از قیمت محصول و مشاوره جهت خرید می‌توانید با کارشناسان ما در گروه صنایع آلیاژی هنر تماس حاصل فرمایید.